Υπάρχουν πολλά ασφαλή και νόμιμα εργαλεία και μέτρα, που μπορούν να εφαρμοστούν για να αποτρέψουν τους ανθρώπους από τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων. Στη συνέχεια παρουσιάζονται μερικά από αυτά.
Μέτρα πρόληψης
Μολοσσός Ηπείρου © Δημήτρης Βαβύλης / Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
Σκύλοι φύλαξης κοπαδιών
Οι σκύλοι φύλαξης κοπαδιών αποτελούν μία παραδοσιακή πρακτική αποτροπής επιθέσεων, κυρίως από λύκους, αρκούδες και άλλους μεγάλους θηρευτές στα κτηνοτροφικά ζώα, η οποία εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για το πιο αποτελεσματικό εργαλείο ενάντια στις επιθέσεις θηρευτών, εφόσον ζουν σε σωστές συνθήκες, είναι υγιείς και έχουν λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση.
Στην Ελλάδα, οι τοπικές φυλές σκύλων φύλαξης κοπαδιών, όπως ο Μολοσσός της Ηπείρου και ο Ελληνικός Ποιμενικός, είναι συνήθως καλύτερα προσαρμοσμένοι στο ανάγλυφο και τις συνθήκες της ελληνικής υπαίθρου και γι’ αυτό συνιστάται να προτιμώνται, έναντι άλλων, ίσως πιο μεγαλόσωμων ή πιο επιθετικών φυλών.
© Δημήτρης Βαβύλης / Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
Ηλεκτρικές περιφράξεις
Είναι ιδιαίτερα αποδοτικές, ειδικά όταν χρησιμοποιούνται ως περίφραξη σε στάνες διανυκτέρευσης, καθώς αποτρέπουν τις νυχτερινές επιθέσεις λύκων. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για να προστατεύσουν μικρά κοπάδια ζώων κατά τη βόσκηση ή την περίοδο ανατροφής των μικρών. Επίσης είναι αποδεδειγμένα πολύ αποτελεσματικές στην αποτροπή της προσέγγισης της αρκούδας και του αγριογούρουνου στις καλλιέργειες.
Είναι πολύ σημαντικό οι ηλεκτροφόρες περιφράξεις να συντηρούνται τακτικά και να απομακρύνονται τυχόν αγώγιμα στοιχεία (πχ ξυλώδης βλάστηση) που μπορεί να έρθουν σε επαφή με το σύρμα μειώνοντας ή και μηδενίζοντας την απόδοση τους.
© Δημήτρης Βαβύλης / Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
Φώτα εκφοβισμού
Η χρήση φωτός για τον εκφοβισμό των θηρευτών κατά τη διάρκεια της νύχτας, ήταν ανέκαθεν μία κοινή πρακτική των κτηνοτρόφων. Τα φώτα εκφοβισμού νέας γενιάς είναι μία νέα μέθοδος, ειδικά σχεδιασμένη για να αποτρέπει τα ζώα να πλησιάσουν τη νύχτα. Η εγκατάστασή τους γύρω από στάνες διανυκτέρευσης είναι πολύ εύκολη. Τα φώτα εκπέμπουν συνδυασμούς χρωμάτων, σε διαφορετικό χρόνο, ρυθμό και κατεύθυνση, δημιουργώντας έτσι την εντύπωση της ανθρώπινης παρουσίας, γεγονός που τα καθιστά ιδιαίτερα αποδοτικά στον εκφοβισμό και απομάκρυνση των θηρευτών.
© Χαρητάκης Παπαϊωάννου / Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία
Συμπεριφορικοί φράχτες
Οι συμπεριφορικοί φράκτες (fladries) αποτελούνται από κόκκινες και πορτοκαλί σημαίες που κρέμονται από ένα τεντωμένο σκοινί και μπορούν να χρησιμοποιηθούν γύρω από στάνες κατά τη διάρκεια της νύχτας ή σε περιοχές βόσκησης. Χρησιμοποιούνται ευρέως στην Αμερική, τον Καναδά και την Πολωνία και έχουν αποδειχθεί πολύ αποδοτικοί στον εκφοβισμό των λύκων για χρονικό διάστημα περίπου δύο μηνών. Μετά, ο λύκος εξοικειώνεται με την παρουσία τους, για αυτό προτείνεται να χρησιμοποιούνται σε προσωρινές θέσεις σταυλισμού και για τη νομαδική κτηνοτροφία.
© Λίλα Κάρτα / ΟΦΥΠΕΚΑ
Προληπτικά μέτρα για την αποτροπή των ανθρώπων από τη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων
Σκύλοι ανίχνευσης δηλητηριασμένων δολωμάτων
Είναι ευρέως γνωστό ότι οι σκύλοι έχουν εξαιρετική ικανότητα όσφρησης. Όλοι γνωρίζουν για τα σκυλιά της αστυνομίας, τα οποία μπορούν να ανιχνεύσουν ναρκωτικά ή εκρηκτικά ή για τα σκυλιά διάσωσης, τα οποία εντοπίζουν αγνοούμενους ανθρώπους στο βουνό ή κάτω από συντρίμμια. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, είναι ολοένα και πιο συχνή η εκπαίδευση και χρήση στο πεδίο σκύλων-ανιχνευτών δηλητηριασμένων δολωμάτων.
Οι δύο πρώτες ομάδες σκύλων-ανιχνευτών στην Ελλάδα δημιουργήθηκαν πριν από μία δεκαετία από την Ελληνική ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗ Εταιρεία και το WWF Ελλας. Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν δημιουργηθεί από τον ΟΦΥΠΕΚΑ και επιχειρούν στην ηπειρωτική χώρα άλλες επτά (7) Ειδικές Μονάδες Ανίχνευσης Δηλητηριασμένων Δολωμάτων (ΕΜΑΔΔ) με σκύλο-ανιχνευτή.
Η αποτελεσματικότητα επιβολής του νόμου από τους αρμόδιους φορείς μπορεί να αυξηθεί με τη χρήση των σκύλων ανίχνευσης, οι οποίοι περιπολούν στο πεδίο, εντοπίζοντας δηλητηριασμένα δολώματα και πτώματα ζώων, καθώς και αποδεικτικά στοιχεία που μπορούν να βοηθήσουν στην ανεύρεση του δράστη.
Εφαρμογή των δράσεων των Τοπικών Σχεδίων Δράσης ενάντια στα δηλητηριασμένα δολώματα
Οι συχνές περιπολίες στην ύπαιθρο από τους αρμόδιους φορείς επιβολής του νόμου, όπως η Δασική Υπηρεσία ή ο ΟΦΥΠΕΚΑ, ειδικά σε περιοχές όπου η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων είναι συχνή, μπορεί να λειτουργήσει αποτρεπτικά σε ανθρώπους που σκοπεύουν να τοποθετήσουν δολώματα, λόγω του φόβου ότι μπορεί να συλληφθούν.