Τα δηλητηριασμένα δολώματα, γνωστά επίσης ως «φόλες», είναι οποιοδήποτε είδος τροφής που περιέχει κάποια δηλητηριώδη ουσία και έχουν ως στόχο τη θανάτωση συγκεκριμένων ζώων.

Τα δηλητηριασμένα δολώματα ποικίλουν σε μορφή, χρώμα και μέγεθος. Ανάλογα με το είδος στόχο μπορεί να είναι μικρά κομμάτια κρέατος, λουκάνικα, λίπος, φρούτα, ψάρι ή ακόμα και ένα ολόκληρο κουφάρι από ζώο όπως π.χ. πρόβατο, μοσχάρι ή άλογο. Μερικές φορές, μπορεί να διακρίνει κανείς τη δηλητηριώδη ουσία επάνω, είτε από την υφή της (σκόνη ή κοκκώδης), είτε από το χρώμα, μερικές φορές αρκετά έντονο (πράσινο, μωβ, ροζ). Συγκεκριμένα είδη δολωμάτων μοιάζουν με κομμένα ή σπασμένα κεράκια (δολώματα κυανίου).

Γιατί είναι ένας μη επιλεκτικός τρόπος θανάτωσης ζώων που πολύ συχνά οδηγεί σε μία αλυσίδα θανάτων, εξαιτίας της δευτερογενούς δηλητηρίασης που προκαλούν οι τοξικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή τους. Επίσης, οι ουσίες αυτές είναι τόσο τοξικές που ακόμα και λίγα γραμμάρια μπορούν να σκοτώσουν εκατοντάδες ζώα με έναν φρικτό και επώδυνο θάνατο. Γι’ αυτούς τους λόγους, η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων απαγορεύεται από το νόμο.

Οι πιο κοινές ουσίες είναι τα φυτοφάρμακα (συνήθως εντομοκτόνα) και κάποιες χημικές ουσίες όπως το κυανιούχο άλας. Πολλές από αυτές τις ουσίες είναι απαγορευμένες σε εθνικό ή και ευρωπαϊκό επίπεδο όπως το carbofuran, το methomyl ή το endosulfan, λόγω της υψηλής τοξικότητάς τους.

Τα πιο κοινά θύματα στην ύπαιθρο είναι τα σκυλιά, κυρίως τσοπανόσκυλα και κυνηγόσκυλα. Όσον αφορά στα είδη άγριας πανίδας, τα σαρκοφάγα θηλαστικά όπως η αλεπού, ο λύκος, η αρκούδα και το κουνάβι πέφτουν πολύ συχνά θύματα, ενώ τα πτωματοφάγα πουλιά όπως τα τέσσερα είδη γυπών (Όρνιο, Μαυρόγυπας, Ασπροπάρης και Γυπαετός) και άλλα μεγάλα αρπακτικά πουλιά (π.χ. ο Χρυσαετός) επίσης πλήττονται σοβαρά από αυτήν την παράνομη πρακτική.

Τα κίνητρα πίσω από αυτό το έγκλημα ενάντια στη ζωή της υπαίθρου είναι πολύ δύσκολο να ταυτοποιηθούν. Αυτό συμβαίνει γιατί τα περιστατικά δηλητηρίασης δεν εντοπίζονται πάντα και ακόμα πιο δύσκολο είναι να ταυτοποιηθεί ο δράστης ώστε να γίνει γνωστό το σκεπτικό του. Ωστόσο, ως πιθανά κίνητρα έχουν καταγραφεί να είναι η προσπάθεια εξόντωσης σαρκοφάγων θηλαστικών και πουλιών που προξενούν ζημιές στη ζωική και αγροτική παραγωγή και οι συγκρούσεις μεταξύ χρηστών γης που στοχεύουν ο ένας στους σκύλους εργασίας του άλλου. Επίσης, άλλα πιθανά κίνητρα που έχουν καταγραφεί είναι η εξόντωση αδέσποτων ζώων και ο έλεγχος πληθυσμού των αλεπούδων, γιατί προκαλούν προβλήματα στην εκπαίδευση των κυνηγόσκυλων και θηρεύουν είδη πανίδας κυνηγετικού ενδιαφέροντος. Τέλος, δεν είναι σπάνια η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων λόγω τοπικών αντιδικιών, ενώ έχει παρατηρηθεί και η τοποθέτησή τους για εξόντωση λύκων, λόγω των συχνά θανάσιμων επιθέσεων τους σε κυνηγόσκυλα.

Κάποια είδη άγριων ζώων είναι πιο ευάλωτα στη χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων, λόγω των διατροφικών χαρακτηριστικών και της βιολογίας τους. Έτσι, αυτή η παράνομη πρακτική έχει οδηγήσει στο χείλος της εξαφάνισης σπάνια και απειλούμενα είδη όπως ο Γυπαετός, ο Μαυρόγυπας και ο Ασπροπάρης -το πιο απειλούμενο είδος πουλιού στη χώρα- ακριβώς επειδή είναι αποκλειστικά πτωματοφάγα και τρέφονται με ζώα τα οποία βρίσκουν ήδη νεκρά στην ύπαιθρο. Επίσης, τα δηλητηριασμένα δολώματα μπορούν να μολύνουν ακόμα και το νερό (ρυάκια, πηγές, ποτάμια) προκαλώντας ακόμα μεγαλύτερη θνησιμότητα σε μια περιοχή.

Φυσικά! Κάποιες από τις ουσίες που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των δηλητηριασμένων δολωμάτων μπορεί να προκαλέσουν τον θάνατο σε έναν ενήλικο άνθρωπο ακόμα και μέσα σε λίγα μόλις λεπτά μετά την κατάποση τους.

Είναι πολύ σημαντικό να ΜΗΝ ΑΓΓΙΞΕΤΕ τίποτα και να προβείτε ΑΜΕΣΑ σε ενημέρωση των αρμόδιων τοπικών αρχών. Δείτε περισσότερα εδώ.